Kuzey Kore'nin nükleer testleri depremlere sebep oluyor

Kuzey Kore'nin ana nükleer test alanı olan Punggye-ri'nin üzerindeki dağ, geçen sonbahardaki bir nükleer denemeden sonra çöktü. Çin Bilim ve Teknoloji Üniversitesi'ndeki jeologlara göre bu durum, radyoaktif serpintilere ve çevresel felaketlere yol açtı.

 Kuzey Kore'nin lideri Kim Jong-un'un nükleer ve füze testlerini derhal askıya alacağını ve test bölgesini ABD ve Güney Kore ile toplantılar öncesinde ıskartaya çıkaracağını duyuralı bir hafta oluyor ve bu test bölgesinin neden kapatıldığıyla ilgili soru işaretleri ortaya çıkarıyor.

  Jeologlar, Geophysical Research Letters'ın yaklaşan bir sayısında yer alacak bir çalışmada, “Yerin çöküşü, nükleer test alanından radyoaktif materyallerin yakından izlenmesi için çağrıda bulunuyor" diyerek Kuzey Kore'ye araştırma çağrısında bulundular.

  Nükleer patlamalar muazzam miktarda ısı ve enerji açığa çıkarır. Geçen yıl 3 Eylül'de yapılan bir nükleer bomba testinden sonra araştırmacılar, Mantap Dağı'ndan radyoaktivite sızdıran bir baca oluştuğunu söylüyorlar. 140 kiloton olarak tahmin edilen patlama, önceki beş testten herhangi birine göre 10 kat daha güçlü olan altıncı testti. 1945 yılında Hiroşima'da patlatılan bomba 15 kilotondu. Patlamadan yaklaşık 8,5 dakika sonra, büyüklüğü 6.1 olan bir deprem kaydedildi. Takip eden haftalarda ise 4 artçı deprem meydana geldi.

 Yüksek kaliteli sismik veriler toplayarak ve testlerden önce ve sonra uydu görüntülerini inceleyerek, bilim insanları bu depremlerin nerede oluştuğunu tespit ettiler ve evet bu depremlerin sebebi nükleer testler. Geçmiş deneyler, alanın tektonik strese dayanma kapasitesin ve daha önce aktif olmayan tektonik fayların “kritik bozukluk” durumuna ulaştığını belirlemişti. Bölgedeki diğer bozukluklar ve gelecekteki nükleer denemeler daha yıkıcı depremler yaratabilir.

 Bildiride, “Kuzey Kore'nin bu dağın altında gerçekleştirdiği nükleer testlerin geçmişi göz önünde bulundurulduğunda, benzer bir verime sahip bir nükleer denemenin, daha da büyük bir ölçekte bir çevresel felaket yaratacak şekilde çökmelere neden olacağı” belirtiliyor.

 Bulgular, geçen ay yayınlanan ve benzer sonuçları bulunan, tektonik olayların aslında insan yapımı olduğu ve doğal olarak meydana gelen tektonik aktivitenin sonucu olmadığını gösteren bir çalışmayı doğruluyor. Makalede artçı şok, “patlamayla oluşan kırık kaya bacasının aniden boşluğa düşerek parçalanması” olarak nitelendirdi.

Kuzey Kore-Çin sınırı boyunca hiçbir radyoaktif madde bulunamadı, ancak Çinli yetkililer, radyoaktif serpintinin hasarlı dağdaki çatlaklardan ve deliklerden sızabileceğinden korkuyorlar.

Daha fazla bilgi edinmek isteyenler için İngilizce kaynaklar:
Kaynak I
Kaynak II
Kaynak III
Kaynak IV

IFLSCIENCE