GEORGE ORWELL 1984

GEORGE ORWELL 1984

Tür Bilim Kurgu, Distopya, Klasik Goodreads Puanı: 4,09 (1.293.690 oy)
Orijinal Adı: Nineteen Eighty-Four
Yayınevi: Can Yayınları
Çeviri: Celâl Üster
Basım Yılı: 2014
Sayfa Sayısı:352                           

Çoğumuzun rastladığı , ismini birkez olsun duymuş olduğu ütopik roman 1984 George Orwell'in en iyi distopyalarından biri olarak kabul ediliyor.
Kitabı iki yıl önce temin etmeme rağmen ilk okuduğumda karmaşık ve anlaşılmaz bulup okuma sürecimi iki hafta öncesine kadar taşıdım. Kitap birçok kez okunabilecek kapasitede. Kesinlikle her okunuşta insana farklı anlamlar yüklüyor , tam anlamıyla bir başyapıt.

KONUSU

Roman 1984 yılında Okyanusya devletinin Londra şehrinde geçmişin kontrol altına alındığı ve sürekli değiştirildiği, insanların devamlı olarak gözetlendiği , karanlık , baskıcı bir Parti yönetimini ve kitabın ana kahramanı "Düşünce Suçlusu" Winston Smith'i ele alıyor.
Kitapta kurgulanan dünya oldukça gerçekçi ve ayrıntılı. Yazar kitabın ilk sayfalarından itibaren bir sorgulama sürecine itiyor. Biz okuyucularda tıpkı ana karakter Winston gibi kitapta bahsedilen dünyayı geçmişi, şimdisi ve geleceğiyle birlikte sorgulamaya başlıyoruz. İç karartıcı kurgusu ile çoğu sayfa sizi boğan ve sıkan bir duruma soksa bile kitaba hayran olmamak elde değil gibi görünüyor. Aynı şekilde şaşkınlıkla okumaya devam ettiğiniz sayfalar diğer sayfalara büyük bir merakla geçmenizi sağlıyor.
Romanda parti üyelerine dayatılan parti sloganlarından bazıları "Büyük Birader Seni Gözetliyor, Savaş Barıştır, Özgürlük Köleliktir, Cahillik Güçtür ve 2×2=5 " şeklinde. Partinin ana amacı insani duyguları tamamen yok etmek. Adalet,sevgi,aşk,gerçek,hayal,bilgi kavramlarının hatta gelecekte özgürlük diye bir kavramın dahi olmayacağı bir dünya yaratmak.
Tarih "Gerçek Bakanlığı'nda" sürekli olarak değiştiriliyor. Günlük belgeler yok ediliyor. Olmayan olaylar oluyormuş gibi gösteriliyor. Dil olabildiğince sadeleştiriliyor , kelimeler kısaltılıyor. Bunun yanında farklı düşünce ve görüşlere hayat hakkı yok. Bu nedenle en ağır suçlar "düşünce suçu" olarak kabul ediliyor. Romanın ana kahramanı memur Winston Smith, Gerçek Bakanlığı'nda tarihin değiştirilmesi görevini üstleniyor. Dışarıdan partiye karşı sadık ve bağlı biri gibi görünsede aslında düşünce polisi ve Büyük Birader'in kuklası olmaktan kaçıyor. Ne yazık ki Smith gayesine ulaşamıyor ve tutuklanıyor. İşkence görüyor. Partinin dayattığı her saçmalığı kabul etmek zorunda kalıyor. En sonunda o da artık "Büyük Birader'i seviyor.
Kitabın yazılıp basılmasının üzerinden 60 yıldan fazla süre geçmesine karşın güncelliğini hiçbir zaman kaybetmeyen, bütün zamanların sorunlarına seslenen "yalnızca yarına değil , bugüne de ilişkin bir uyarı çığlığı niteliğinde" yazarın kabus senaryosudur.


ROMAN VE YAZAR HAKKINDA BİLİNMEYENLER

1. George Orwell yazarın "mahlas"ıydı. Asıl ismi Eric Arthur Blair'dir.
2. Orwell kitap için Avrupa'da ki Son Adam ismini düşünmüştü ancak bir tarih ismi verme kararı aldı.1980 ve 1982 isimlerinden sonra  1984'te karar kıldı.
3. Orwell kitabı yazdığı süreçte bir yandan da tüberküloz ile boğuşuyordu.
4. Orwell romanı yazma sürecinde birde boğulma tehlikesi yaşadı.
5. Orwell , kitabı yazma sürecinde gerçekten gözetim altında tutuluyordu. Yazarın önceki yazı ve eserleri sebebiyle İngiliz hükümeti "ileri derecede komünist fikirlere" sahip olduğunu düşünüyordu.
6. 2+2=5 gerçek bir slogandı. 1928 yılında Sovyetler Birliği'nde başlayan 5 yıllık kalkınma planına bir atıftı.
7. Orwell'ın kitaptaki Julia karakteri için ikinci eşi Sonia Brownell'i model aldığı düşünülüyor.
8.     Orwell,1984 yayımlandıktan sadece 7 ay sonra hayatını kaybetmişti.
9. 1984 ve Hayvan Çiftliği kitapları 65 farklı dile çevrilerek rekor kırdı.
10. 1984 yılında keşfedilen asteroide Orwell ismi verildi.

ALTI ÇİZİLESİ CÜMLELER

• “Özgürlük iki kere iki dört eder diyebilmektir.Buna izin verilirse ,arkası gelir.”
• “Duygularınızı değiştirmeleri olanaksızdı; siz kendiniz bile değiştiremezdiniz duygularınızı, isteseniz bile. Yaptığınız, söylediğiniz ya da düşündüğünüz her şeyi en küçük ayrıntısına kadar açığa çıkarabilirlerdi; ama nasıl işlediğini sizin bile bilemediğiniz, yüreğinizin içi, sırrını korurdu.”
• “İktidar bir araç değil, amaçtır. Kimse devrimi korumak için diktatörlük kurmaz; diktatörlük kurmak için devrim yapar. Zulmün amacı zulümdür. İşkencenin amacı işkencedir. İktidarın amacı iktidardır. “
• “Korku, ihanet ve azap dolu bir dünya,ezmenin ve ezilmenin dünyası,kendini yetkinleştirdiğinde daha az acımasız olacak yerde daha da acımaz olan bir dünya. Bizim dünyamızda ilerleme, daha fazla acıya doğru bir ilerleme olacak. Eski uygarlıklar ya sevgi ya da adalet üstüne kurulduklarını öne sürüyorlardı. Bizim uygarlığımız ise nefret üstüne kurulu.”
• "En iyi kitaplar; bize bilmediklerimizi söyleyenlerdir."
•  Geçmiş siliniyor, silindiği unutuluyor, yalan gerçek oluyordu."
•  Savaşın asıl yaptığı yok etmektir; ama ille de insanların yok edilmesi gerekmez, insan emeğinin ürünlerini de yok eder..."
• "Geçmişi denetim altında tutan,geleceği de denetim altında tutar;şimdiyi denetim altında tutan,geçmişi de denetim altında tutar."
• “NASIL'ını anlıyorum:NEDEN'ini anlamıyorum. “

Kaynakça:Onedio